Bên cạnh phong cảnh thiên nhiên kì vĩ, Vịnh Hạ Long còn được biết đến nhờ văn hóa ẩm thực đa dạng đặc sắc chế biến từ các hải sản thơm ngon.
Các Món Ốc Ngon Hạ Long
Ốc là món ngon nổi tiếng tại đây, địa điểm ăn ốc ngon nổi tiếng phải kể đến khu vực Cao Xanh và gần chợ Bãi Cháy. Từng cửa hàng san sát nối đuôi nhau mà không khi nào vắng khách. Xe cộ xếp nghìn nghịt cho thấy sự hấp dẫn của món ăn đặc trưng miền biển này.
Đi trên đường Bãi Chaý, nhìn tấm biển “Siêu thị ốc Hạ Long” như có ma lực khiến khách thăm quan không thể không bước chân vào. Và khi nhìn thực đơn lại thêm một lần bất ngờ vì sự đa dạng của các loại ốc nơi đây…
Ốc ở Hạ Long có nhiều loại mà nếu nghe một lần bạn sẽ phải yêu cầu nhắc lại hoặc lấy giấy bút ra ghi vì… khó nhớ: Ốc hương, ốc đĩa, ốc gai, ốc vặn, ốc mút… Cùng là thứ nước chấm ấy, cùng ngồi trên bờ biển lộng gió ấy nhưng mỗi loại ốc lại có một hương vị riêng ,một cách thưởng thức riêng…
Nét riêng đầu tiên đến từ những điều rất nhỏ, đó là … vật khều ốc. Người Hạ Long dùng kim băng để khều ốc chứ không như ở Hà Nội. Có lẽ vì đặc điểm những loài ốc ở đây, ruột lặn sâu vào trong nên chỉ có thứ “dụng cụ” này là “hữu dụng” nhất.
Và cũng có những loại ốc ở Hạ Long mà khi ăn bạn không cần … khều ! Như cái tên gọi của nó: ốc mút – ăn được nó là cả một nghệ thuật ! Con ốc nhỏ xíu ,chỉ bằng cái đinh ốc 3 phân.
Nhìn người phục vụ hướng dẫn khi ăn phải bẻ đuôi ốc bằng lỗ ở một chiếc chìa khóa, rồi chấm đầu ốc vào bát nước chấm có gừng, ớt, lá chanh và mút đánh chụt một cái mà những người lần đầu thưởng thức như tôi phải làm đến ..3 lần mới thành thục. Có lẽ vì thế nên khi phần thịt ốc cùng nước chấm lọt thỏm trong miệng. Cảm giác cay, nóng, thơm ngon, xuýt xoa nơi đầu lưỡi khiến bạn càng cảm thấy món ăn này thú vị hơn.
Rượu Nếp Ngâm Hoành Bồ
Đến với Hạ long quý khách sẽ có dịp thưởng thực loại Rượu được chế tạo từ loại gạo nếp đặc sản của địa phương. Gạo nếp không giã, được nấu chín đưa vào ủ. Khi đã lên men và đến độ ngấu thì người ta cho vào ngâm cùng với thứ men lá lấy từ trong rừng Hoành Bồ, sau một thời gian chuyển thành rượu. Rượu được chắt ra đựng trong hũ, lọ để uống dần, mỗi bữa một vài chén.
Khi có khách thì mang cả hũ ra đãi. Rượu nếp ngâm Hoành Bồ có vị chua ngòn ngọt, có tác dụng kích thích tiêu hoá, giải khát rất tốt, nhất là vào mùa hè. Rượu nếp ngâm Hoành Bồ vốn dễ uống, có độ nhẹ nhàng, nên nhiều người cho là không thể say được. Nhưng khi uống quá nhiều thì bị say li bì, có khi phải 2-3 ngày mới tỉnh. Ưu điểm là khi tỉnh rượu không bị đau đầu, vẫn tiếp tục hoạt động bình thường, trong người vẫn thấy khoẻ và lần sau lại muốn được uống tiếp.
Thú vị nhất khi uống rượu nếp ngâm Hoành Bồ là khi đi thuyền trên hồ Yên Lập, ăn cá trắm hoặc cá chép được đánh bắt ngay tại hồ và được ngắm nhìn thưởng thức cảnh đẹp nên thơ của thiên nhiên kỳ thú.
Chả Mực Hạ Long
Không chỉ nổi tiếng với những cảnh đẹp thiên nhiên kỳ ảo mà hải sản của Vịnh Hạ Long cũng mang hương vị đặc biệt rất quyến rũ trong đó phải kể đến món ăn được nhiều người biết tới đó là Chả mực Hạ Long.
Người Hạ Long xa quê ai mà không nhớ những chiều hè cùng bạn bè đạp xe dọc theo con đường ôm lấy bờ Vịnh Hạ Long ngắm những chùm hoa phượng đỏ ối, những bữa cơm "cải thiện" sum họp gia đình mà đĩa chả mực thơm lừng nóng hổi được đặt trịnh trọng giữa mâm cơm.
Những buổi sáng mùa đông giá rét, hôm nào sang lắm thì được mẹ nắm cho nắm xôi trắng tinh kèm miếng chả mực vàng tươi mà chỉ dám ăn dè vì sợ nó chóng hết, những kỷ niệm nho nhỏ nhưng đáng nhớ biết bao của những người đã từng sinh ra và lớn lên ở Hạ Long.
Mực được đánh bắt trong vùng Vịnh Hạ Long thường rất dày và có hương vị thơm ngon đặc biệt không hề lẫn với hương vị mực của các địa phương khác.
Được mẹ nắm cho nắm xôi trắng tinh kèm miếng chả mực vàng tươi mà chỉ dám ăn dè vì sợ nó chóng hết...
Mực tươi có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như luộc, chiên, xào, tẩm bột rán, nhồi thịt... nhưng món thông dụng và ngon người ta vẫn nhắc đến là chả mực.
Làm chả mực không khó, ai cũng có thể làm được, nhưng để làm được miếng chả mực tươi ngon cũng không đơn giản.
Tu Hài Hạ Long
Nếu đến Hạ long mà không thưởng thức Tu Hài Hạ Long Là đặc sản nổi tiếng của huyện đảo Vân Đồn, có nơi còn gọi là ốc vòi voi. Nó không quen thuộc và có nhiều như ngao, tôm, sò… nhưng nếu ai đã một lần thưởng thức, chắc hẳn sẽ không thể quên được hương vị rất đặc trưng của loại hải sản này. Tu hài có thể hấp, làm gỏi, nấu cháo, nướng, nấu súp đều rất ngon.
Món tu hài hấp khai vị ăn vừa mát vừa thanh, vừa có có dư vị ngọt rất riêng. Thịt tu hài hấp dòn, quyện với mùi gia vị thơm nức. Có thể nói khó có một món khai vị nào ngon, bổ dưỡng và an toàn vệ sinh như món tu hài hấp.
Có thể nói vùng biển Hạ Long là nơi sản sinh ra khá nhiều loại hải sản quý, hiếm và đặc biệt là hấp dẫn. Nếu đã chọn Hạ Long làm nơi nghỉ dưỡng tuyệt vời thì còn gì nữa mà bạn không thưởng thức các loại hải sản đặc biệt mà thiên nhiên đã ưu ái ban tặng cho vùng đất này.
Tôm Hạ Long
hành trình hạ long là một trong những vùng Biển Quảng Ninh có nhiều loại tôm: tôm he, tôm hùm, tôm dảo, tôm sắt,... nhưng quí nhất vẫn là tôm he, tôm hùm.Tôm hùm có vỏ cứng, đôi càng to khoẻ trông rất dữ tợn, bởi vậy có tên là tôm hùm (chúa tể của các loài tôm). Vỏ tôm hùm thường làm vật trang trí trong các khách sạn, nhà hàng, trong các gia đình ngư dân vùng biển Hạ Long. Còn tôm he có vỏ mềm hơn, thường được chọn làm đặc sản trong các bữa tiệc.
Có hai cách chế biến tôm he đó là tôm hấp và tôm tẩm bột rán. Nhưng tôm hấp được ưa chuộng bởi vẫn giữ được hương vị đậm đà của biển. Tôm he khi còn sống có màu xanh, cái mác trên đầu tôm rất sắc và nhọn. Khi đem chế biến người ta phải bắt tôm rất cẩn thận, sả nước sạch rồi hấp sao cho càng tôm không bị rụng. Tôm hấp xong chuyển sang màu hồng. Trên bàn tiệc có đĩa tôm hấp màu hồng, bên cạnh có đĩa hành trần củ trắng tinh, dọc hành và rau thơm màu xanh, nước mắm có ớt màu đỏ tạo nên một bức tranh tĩnh vật trông thật đẹp mắt và hấp dẫn.
Khi ăn tôm hấp, người ta phải bóc vỏ đầu tôm trước. Đầu tôm có lớp gạch màu vàng sánh ăn rất ngậy. Nếu ai không dùng được chất béo thì không nên ăn gạch tôm bởi sẽ lợ ngay, sau đó không muốn ăn các thứ khác. Nhưng nếu không sợ chất béo thì ăn gạch tôm sẽ rất ngon. Đó là tuỳ thuộc vào sở thích của mỗi người. Tôm hấp khi bóc hết vỏ thịt tôm trắng hồng, từng thớ chắc nịch, nhìn thấy đã muốn ăn. Tôm hấp ăn cùng gia vị hành trần, rau thơm, chấm với muối tiêu hoặc mắm ớt, ngon nhất là với nước mắm Đại Yên, Cái Rồng có nêm ớt. Đây là món ăn vừa ngon vừa bổ. Nếu được chế biến, sắp đặt khéo léo trên bàn tiệc, nó trở thành một món ăn có giá trị dinh dưỡng và giá trị thẩm mỹ cao. Bởi vậy tôm hấp được liệt hạng là đệ nhất đặc sản biển Hạ Long.
Gà Sấy Tiên Yên
Gà sáy là vịt lai ngan. Giống vịt lai ngan được dân địa phương thuần chủng và nuôi tại đây từ lâu đời.Người Tiên Yên làm thịt Gà sáy và chế biến món nước chấm chuyên dùng của nó hết chỗ chê.
Một thứ nước chấm có vị thơm của nước mắm Cái Rồng, Vạn Yên, Cát Hải, lại có vị ngọt ngào nồng ngậy của xá xị Quảng Tây cùng với vị cay dịu của gừng Tiên Yên trồng trên đất quê nhà. Thịt cà sáy không phải vịt cũng chẳng phải ngan nhưng hương vị lại có cả hai và qua bàn tay người Tiên Yên chế biến thì lại ngon lên gấp bội.